សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ

 សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជថ្នាក់ទី១ ជួន -ណាត ទ្រង់យំ ក្បែរជើងសម្ដេចព្រះធម្មលិខិត ល្វី - ឯម, សម្ដេច ហួត តាត, កៅ ស៊ឹម, សូរ -ហាយ ។ ពេលបារាំងចាប់លោកគ្រូអាចារ្យ ហែម ចៀវ ជាសិស្សឯករបស់សម្ដេច ។  ចិត្តញ័ររន្ធត់ សឹងពុំលក់ដោយទ្រង់ចង់ជួយសិស្សរបស់សម្ដេច ។ ថ្ងៃនោះទ្រង់ខឹងបារាំងឡើងញ័រមាត់ តែទ្រង់នៅស្ងៀម ពុំច្រឡោតឡើយ បានត្រឹមតែឈរមើលបារាំងចាប់កូនសិស្សរបស់ទ្រង់តែប៉ុណ្ណោះ។ ជាតិជាអ្នកប្រាជ្ញ មានបញ្ញាណាស់ សម្លឹងបានវែងឆ្ងាយជាងមនុស្សធម្មតា ។ ថ្ងៃនោះម៉ោង ៨កន្លះ អាចារ្យហែម ចៀវ កំពុងតែបង្រៀនសិស្ស ឯព្រះពុទ្ធឃោសាចារ្យ ជួន ណាត ទ្រង់កំពុងតែត្រួតពិនិត្យអក្សរសាស្ដ្រខ្មែរនានានៅអាគារខាងមុខក្នុងបរិវេនសាលាបាលីជាន់ខ្ពស់ ដើម្បីត្រៀមនឹងបោះពុម្ព ។ ព្រះអង្គនៅសាលាបាលីដូចគ្នា ទើបទ្រង់ឃើញកូនសិស្សរបស់អង្គលោក ចំណែក​ឯ​ ឯកសារមនុស្សរស់ក៏បានដំណាលក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នោះ បានដំណាលតៗគ្នារហូតដល់រូបខ្ញុំ ។

ថ្ងៃនោះ ប្រសិនបើសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត ទ្រង់ច្រឡោត, អក្សរសាស្ដ្រខ្មែរយើង នឹងត្រូវចប់ជាក់ជាមិនខាន ។

អាចារ្យ ហែម ចៀវ ក៏បានមកវន្ទាទ្រង់ដែរ លោកពោលថា « ឪធ្វើចុះអក្សរសាស្ដ្រខ្មែរយើង ភាសាខ្មែរ ពឹងលើឪហើយ ឯបារាំងវាចង់ប្ដូរភាសាជាតិយើងជាអក្សរឡាតាំងនោះ ទុកឱ្យកូនចុះ កូនសូមយកជីវិតមកប្ដូរនឹងអក្សរសាស្ដ្រជាតិយើង » ។ ដល់ថ្ងៃទី២០ កក្កដា ១៩៤២ ម៉ោង ៨កន្លះ បារាំងក៏បានចាប់អាចារ្យ ហែម ចៀវ ដូចលោកបានគិតរួចជាស្រេច ថាធ្វើរឿងនឹងប្រាកដណាស់ បារាំងនឹងចាប់ ។ 

យកជីវិត ប្ដូរយកអក្សរសាស្ដ្រខ្មែរ វីរបុរសខ្មែរយើង១អង្គនេះគឺពេញចិត្តនឹងធ្វើ ដោយសេចក្ដីរីករាយយ៉ាងក្រៃលែង ។ 

អាចារ្យ ហែម ចៀវ ជាកូនសិស្សជំនិតរបស់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត និងសម្ដេចព្រះញាណបវរវិជ្ជា ល្វី ឯម ។

លោកឈឺឆ្អាលនឹងជាតិ កាលណោះលោកនៅវត្តលង្កា បានជួបនឹងព្រះតេជព្រះគុណ ខៀវ ជុំ និងព្រះគ្រូ អ៊ុក ជាជាដើម 

។ ចលនាបដិវត្តក៏ចាប់កើតតាំងពេលនោះមក ។

ខុសត្រូវយ៉ាងណា សូមទានមេត្តាសន្ដោស !

ប្រភព​ Neang NornOfficial